ÇEVRE VE DOĞA
SU KİRLİLİĞİ
Yaşam kaynağımız sudur… Peki, sularımız kirlenirse ne olur? Su kirliliği nedir? Su kirliliğinin nedenleri ve sonuçları nelerdir?
Su, dünya üzerindeki tüm canlıların temel ihtiyaçlarından birisidir. Su olmadan yaşam olmaz. Bu nedenle su kirliliği ciddi ve önemli bir sorundur. Çevremizi ve özellikle sularımızı temiz tutmalıyız. Su kaynakları korunmazsa hastalıklar salgın halinde yayılır. Akarsu kaynakları ve baraj gibi su kaynaklarının korunması gerekmektedir.
Su kirliliği, göl, nehir, okyanus, deniz ve yeraltı suları gibi su barındıran havzalarda görülen kirliliğe verilen genel addır. Her çeşit su kirliliği, kirliliğin bulunduğu havzanın çevresinde veya içinde yaşayan tüm canlılara zarar verdiği gibi, çeşitli türlerin ve biyolojik toplulukların yok olmasına ortam hazırlar. Su kirliliği, içinde zararlı bileşenler barındıran atık suların, yeterli arıtım işleminden geçirilmeksizin havzalara boşaltılmasıyla meydana gelir.
Su kirliliğinin nedenleri
* Hayvansal atıklar
* Toprak erozyonu
* Kimyasal kirlilikler
* Biyolojik kirlilikler
* Fizyolojik kirlilikler
* Atmosferde oluşan kirlilikler
* Yerleşim alanlarındaki kirlilikler
* Çevre kirliliği
* Akarsuların kirletilmesi
* Ulaşım araçlarının neden olduğu kirlilikler
* Sanayinin gelişimi ile atıkların derelere bırakılmaya başlanması
Yüzey suları ve yeraltı suları birbirinden bağımsızdırlar. Bu nedenle yeraltı sularındaki kirlilik tek bir başlık altında incelenir. Yeraltı sularında sınıflandırmanın zor oluşunun nedenleri arasında, yeraltı suyuna etki edebilecek noktasal veya noktasal olmayan kirliliklerin belirsiz oluşu ve incelenmesinin zor oluşu vardır. Ayrıca bir yeraltı suyunun üzerinde yer alan topraktaki bazı kirlilikler her zaman yüzeydeki bir su havzasını kirletmez. Bu tür kirlilikler çoğunlukla yeraltı sularına erişerek burada belli bazı kirliliklere neden olmaktadır.
Su kirliliği, küresel olarak büyük bir sorun olduğu gibi, birçok ölüm ve salgın hastalık olaylarının nedeni olarak görülmektedir. Günde 14.000 insan doğrudan veya dolaylı
olarak su kirliliğinin neden olduğu hastalıklar sonucunda yaşamını yitirmektedir. Bugün dünyada yüzde olarak en çok kirli su havzasına sahip olan ülke Amerika Birleşik Devletleri’dir. Son zamanlarda yapılan ulusal bir araştırmada bu ülkedeki nehir havzalarının yüzde kırk beşi, göl havzalarının yüzde kırk yedisi, liman ve haliçlerin yüzde otuz ikisi kirlenmiş durumdadır.
Su kirliliği kavramı, genel olarak insanların neden olduğu etkenlerden dolayı oluşan kirliliği tanımlamak için kullanılır. Ancak kimi zamanlarda bazı canlı türlerindeki bozulan dengeler sonucunda da diğer canlılarca su kirliliği oluşabilmektedir. Doğal yoldan oluşan su kirliliğinin nedenleri arasında yanardağlar, aşırı alg üremesi, rüzgarlar ve depremler yer almaktadır. Bunların dışında su kirliliği sınıflandırmalarında farklı ölçütler ve farklı kirlilik çeşitleri bulunmaktadır.
Su havzalarındaki atık su kaynakları genellikle birbirinden farklıdır, ancak yine de aralarında bazı benzerlikler barındırırlar. Kaynaklarına göre su kirliliği, iki farklı sınıfta incelenmektedir:
1) Noktasal kirlilik
Noktasal kirlilik, bir su havzasının su borusu veya hendek gibi belli bir noktadan kaynaklanan atıklarla kirlendiğini gösterir. Bu tür kirliliğin kaynakları arasında bir arıtım tesisinden boşaltılan evsel atıklar, fabrika atıkları veya rögar taşkınları yer almaktadır. Noktasal kirlilik, ABD’deki Temiz Su Hareketi (CWA) tarafından yönetmelik uygulamaları kapsamında tanımlanmaktadır. CWA’nın noktasal kirlilik tanımı 1987 yılında belediye boyutundaki rögar taşkınlarını ve sanayi taşkınlarını da içerecek şekilde değiştirildi.
2) Yayılı kirlilik
Yayılı kirlilik belirli ve tek bir kaynağı olmayan, yayılmış durumdaki kirliliklere verilen isimdir. Bu tür kirliliğin nedeni, küçük oranda bazı kirletici maddelerin zamanla birikerek bir yerde yığılmasıdır. Bir tarım arazisinde gübrelenmiş alanlardan sızan ve zamanla biriken azotlu bileşiklerin oluşturduğu kirlilik buna en bilinen örnektir. Yine bir sel sonucunda kopan ve sürüklenen tarım ürünleri veya orman biyosferi de bu tür kirliliğe örnek olarak gösterilmektedir.
Kimi zamanlarda sel suları veya taşkınların süpürdüğü parklar, caddeler, otobanlar, kentsel atık birikintilerine neden olur. Bu da genellikle yayılı kirlilik adı altında incelenmektedir.
Su kirliliğinin sonuçları
* Salgın hastalıklar,
* Ormanların büyümesini ve gelişmesini engeller.
* Hayvanların gelişimine zarar verir.
* Şehirler sağlıksız yaşam noktaları olur.
* Meyve ve sebzelerin yetişmesini etkileyerek tarımsal faaliyetleri sekteye uğratır.
* Bütün bu sonuçlar insan ölümlerine de neden olabilir.
KAYNAK
http://yumurtaliekmek.com/su-kirliliginin-nedenleri-nelerdir/
https://www.youtube.com/watch?v=DtoHOQYcjCc
Yazan: Kübra KAMİLOĞLU
Yorumlar